Moeders en dochters

Een fundamentele en tevens complexe band

De relatie tussen moeders en dochters wordt gezien als de meest unieke, maar tevens meest complexe relatie die er bestaat tussen mensen. Een beladen relatie, vol ingewikkelde processen. Volgens de psychologische literatuur wordt de band met je moeder als de meest fundamentele band gezien die je als vrouw hebt. Een moeder speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van een eigen identiteit, het ontwikkelen van zelfvertrouwen en een algeheel gevoel van welzijn en het aangaan van gezonde relaties. Waar zonen zich gaandeweg met hun vader identificeren, identificeren dochters zich sterk met hun moeder. De band die de dochter heeft met haar moeder heeft grote invloed op de ontwikkeling van de dochter.
 
Het belang van een goede band tussen moeders en dochters

De band van de moeders richting hun dochters is ook complex doordat moeders vaak hun eigen angsten, dromen of wensen op hun dochters projecteren, doordat zij zich herkennen in hun dochter.
In de puberteit moeten dochters de ruimte krijgen -en nemen om zich daarvan los te maken. Pas dan kunnen ze een nieuwe, volwassen band met hun moeder opbouwen en zich als volwassen vrouw ontwikkelen en hun eigen identiteit ontwikkelen. Er ontstaat dan een emotioneel sterke band. De manier hoe je omgaat met de band tussen jou en je moeder heeft dus grote invloed op je welbevinden. Dit komt tot uitdrukking in de relatie die je hebt met jezelf, maar ook met de mensen om je heen. Een vrouw die is afgesneden van deze relatie kan veel moeite hebben met het stellen van haar eigen grenzen en tijd voor zichzelf te maken. Wat uiteindelijk kan leiden tot (onverklaarbare) gevoelens van somberheid of vermoeidheid.
 
Taboe
Wanneer de relatie tussen moeder en dochter in meer of mindere mate is beschadigd wordt hier nauwelijks over gesproken. Er rust nog steeds een soort taboe op het spreken over deze pijn. De pijn wordt weggestopt, genegeerd waardoor het niet kan helen. De pijn zit er,  het verdriet is er.
Door er niet over te spreken, kan het van generatie op generatie worden doorgegeven. Ook als de relatie met je eigen moeder goed is, kunnen zowel moeder als dochter zich niet goed ontwikkelen waardoor er verstrikkingen kunnen ontstaan.
 
Niet de perfecte pluizenmoeder
De perfecte moeder bestaat niet. Gelukkig hoeven moeders niet perfect te zijn, om dit alles goed te laten verlopen. Susan Forward een Amerikaanse therapeute stelt:  ‘dat moeders steken mogen laten vallen. Ze mogen drammerig doen en het kan gebeuren dat een moeder haar geduld verliest en onaardige dingen zegt.’  Volgens Forward zijn slechts een paar dingen echt belangrijk nl: ‘dat ze hun dochters het grootste deel van de tijd het gevoel geven dat ze de moeite waard zijn en daarmee hun zelfrespect en zelfvertrouwen voeden, kortom dat ze van hen houden.’
Wanneer een moeder niet beschikbaar kan zijn en haar dochter dit per definitie niet kan bieden om wat voor reden dan ook, wordt er emotionele schade aangericht.
 
Positieve of negatieve –Jij bent- boodschappen

Een dochter die regelmatig positieve -jij-bent- boodschappen- krijgt van haar moeder zoals: ‘jij bent oke’, ‘jij bent goed zoals je bent’, zal zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld ontwikkelen.
Een dochter die regelmatig negatieve -‘jij-bent-boodschappen’- krijgt zoals: ‘jij bent egoïstisch,’ ‘jij bent lastig’  enz. zal het op zichzelf betrekken waardoor ze een negatief zelfbeeld ontwikkelt en daarbij geen/weinig zelfvertrouwen zal ontwikkelen.
De -jij bent- boodschap“ die een moeder afgeeft heeft een grote impact op de dochter. ‘Jij bent’ wordt door de dochter ingevuld als  ‘ik ben’  Al die boodschappen worden haar waarheid en wordt uiteindelijk bepalend over hoe ze over zichzelf denkt.
Deze boodschappen wortelen zich zo diep dat dit doorwerkt tot in de volwassenheid. Wat uiteindelijk kan leiden tot belemmerende patronen en/of onverklaarbare klachten. Vaak zijn dochters zich niet bewust dat de band met hun moeder hierin een rol heeft gespeeld.  

 Loskomen van hardnekkige negatieve gedachten

Negatieve gedachten als: ‘ik ben slecht’, ‘ ik ben een last’ zijn belemmerend waardoor een vrouw niet in staat is, zich op een goede manier te ontwikkelen. Maar hoe kan ze loskomen van deze hardnekkige negatieve gedachten? Hoe komt ze los van de gedachten; dat het haar eigen schuld is dat ze geen liefde heeft gekregen van haar moeder? Dat ze de oorzaak bij zichzelf zoekt en denkt dat ze geen goede dochter is. Hoe komt ze los van deze innerlijke criticus?
Het is van belang dat ze zich bewust wordt van het feit dat haar behoefte aan liefde en zorg als kind normaal was. Dat ze dat nodig had om zelfvertrouwen te ontwikkelen en een positief zelfbeeld.
Dat het niet aan haar ligt dat haar moeder er emotioneel niet voor haar kon zijn. Dat haar moeder van nature niet liefdeloos is, dat haar moeder zelf waarschijnlijk weinig liefde of erkenning heeft gehad.

Heling

is een moeilijk en pijnlijk proces. Een dochter die emotioneel niet kreeg  van haar moeder waar ze behoefte aan had, heeft vaak moeite om voor zichzelf te zorgen en het innerlijk kind in haar. Ze weet vaak niet waar te beginnen doordat ze zich niet bewust is van gevoelens en behoeften. Het is van belang dat de dochter zich bewust wordt van het innerlijk kind in haar, dat door het kritische stemmetje (de negatieve-jij-bent boodschapper) vast is gelopen. Die negatieve ’jij-bent-boodschappen ' zijn haar waarheid geworden in de vorm van negatieve ‘ik-ben-boodschappen’ en heeft ervoor gezorgd dat ze vaak niet goed voor zichzelf zorgt. Het is van belang dat de innerlijk criticus meer op de achtergrond treedt en plaats maakt voor een milde en zachtere benadering, dat het innerlijk kind de zorg krijgt die het nodig heeft. Heling is een proces en heeft tijd nodig, de dochter moet leren teder en meelevend voor zichzelf te zijn, vooral als ze altijd de neiging had om zelf kritisch en veroordelend te zijn naar zichzelf.  Tijdens familieopstellingen kan gewerkt worden aan verbinding met moeder en dochter. Waarbij tot slot bekeken kan worden hoe het contact tussen moeder en dochter kan worden vormgegeven.

Heb je onverklaarbare klachten fysiek/mentaal en herken je, je zelf in meer dan 4 onderstaande vragen gevoelens en gedachten dan kan het zijn dat je als kind emotioneel tekort bent gekomen en dat je moeder mogelijk niet beschikbaar kon zijn voor je. 

•  Vraag jij je weleens af of je moeder van je houdt (schaam jij je voor deze gedachte?
• Je bent bang dat je moeder informatie over je tegen je gebruikt dit maakt dat je zo min mogelijk over jezelf verteld aan je moeder.
• Denk jij dat liefde iets is wat je moet verdienen?
• Voel jij je verantwoordelijk voor ieders geluk, behalve het geluk van jezelf?
• Je voelt je slecht als je niet voldoet aan de wensen/eisen van anderen (met name die van je moeder)
• Vindt jij de wensen en verwachtingen van je moeder belangrijker dan die van jezelf?
• Heb jij de neiging je moeder te beschermen, zelfs voor de gedachte dat ze jou pijn doet of kwetst?
•  Je bent voortdurend op zoek naar de goedkeuring van anderen.
• Je kleineert jezelf, ongeacht wat je bereikt hebt in je leven, blijf je jezelf klein en bang voelen
• Uit angst dat je geen moeder zult zijn, blijf je kinderloos
• Je durft geen relaties aan te gaan
• Je bent bang dat je moeder informatie over je, tegen je gebruikt dit maakt dat je zo min  mogelijk over jezelf verteld.
• Je voelt je slecht als je niet voldoet aan de wensen/eisen van anderen (met name die van je    moeder)